Παρασκευή 18 Μαΐου 2007

Γενικά Χαρακτηριστικά της Ρομαντικής Μουσικής

Ο 19ος αι. είναι γενικά στις εκδηλώσεις και τις τάσεις του εξαιρετικά πολύμορφος και συχνά γεμάτος αντιθέσεις.

• Οικονομία: βιομηχανοποίηση, αρχή της κυριαρχίας των μηχανών, σιδηρόδρομος.

• Κοινωνία: μαζικοποίηση, όχι καλές γενικά συνθήκες διαβίωσης, απώλεια του ατόμου μέσα σε μια μαζική και ανώνυμη κοινωνία. Αναπτύσσεται η μεσαία τάξη με πολλές διαστρωματώσεις.

Η Τέχνη αναλαμβάνει κατά τον εκκοσμικευμένο 19ο αι. σε μεγάλο βαθμό το ρόλο που είχε η θρησκεία παλαιότερα, με ιεραποστολική συνείδηση και μεταφυσικές τάσεις.

Εκκλησία και Αριστοκρατία δεν πατρονάρουν πια τη μουσική.

Beethoven και Shakespeare πρότυπα. Ο Beethoven ως μοντέλο “ήρωα” και “απελευθερωτή” της μουσικής.

Η μουσική χωρίζεται σε απόλυτη (Brahms) και προγραμματική (Berlioz, Liszt, Wagner).

Ιδεώδες της ελευθερίας της καλλιτεχνικής έκφρασης.

Αμφισβήτηση της λογικής αναζήτηση ιδιωτικών τρόπων καλλιτεχνικής έκφρασης και διάθεση προβολής των ατομικών συναισθημάτων.

Ο καλλιτέχνης ως πρωτοπόρος, διανοούμενος και στοχαστής. Νέα αντίληψη για το ρόλο του καλλιτέχνη στη κοινωνία και την πολιτική.

Ανάπτυξη προσωπικών συνθετικών ιδιωμάτων. Συνθέτες με “προσωπικό”, “μοναδικό” και πολλές φορές “εκκεντρικό” στυλ.

Αποφυγή της πραγματικότητας και στροφή στους χώρους του μύθου, του ονείρου και της φαντασίας.

Ανάπτυξη του βιρτουόζου εκτελεστή. Ο καλλιτέχνης / εκτελεστής “είδωλο” των φιλόμουσων. Λατρεία της ιδιοφυΐας και της τεχνικής.

Νοσταλγία για το παρελθόν, επανεκτίμηση της παράδοσης και της ιστορίας αναπλάθοντας όμως το νόημά τους και μεταβάλλοντας τις δομές τους. Η παλαιότερη μουσική δεν αντιμετωπίζεται μέσα από την οπτική της εποχής της, αλλά δημιουργικά και υποκειμενικά. Ιστορικισμός.

Διάκριση μεταξύ “ζώντων” συνθετών και συνθετών του παρελθόντος.

Ανάπτυξη της “εθνικής συνείδησης”.

• Νέα Είδη: (i) ποιητικό σύντομο κομμάτι για πιάνο (ii) έντεχνο τραγούδι (lied, art song) (iii) συμφωνικό ποίημα (iv) μουσικό δράμα.

• Αρμονία: Χρωματισμός μέχρι τα όρια της ατονικότητας, συνδέσεις συγχορδιών κατά 3ες, αλυσίδες, διαδοχικές πτώσεις.

• Μελωδία: Κυρίαρχος ο ρόλος της. Μελωδική ευρηματικότητα. Οι μελωδίες γράφονται όχι τόσο με αισθητικούς κανόνες αλλά με βάση τις ψυχικές καταστάσεις.

• Ρυθμός: Ρυθμικές δομές παρόμοιες με του Κλασικισμού, εμπλουτισμένος όμως με ποιητικά και ψυχολογικά στοιχεία. Ιεράρχηση των τονισμών και ρυθμική ζωντάνια. Πολλοί συνθέτες δημιουργούν τους “προσωπικούς” τους ρυθμούς (Brahms, Bruckner).

• Ηχόχρωμα: Ιδιαίτερη σημασία στο ηχόχρωμα σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Ο Ρομαντισμός προτιμά ήχους συγγενείς προς τους φυσικούς αλλά εξωραϊσμένους. Μεγάλοι ηχητικοί όγκοι που απαιτούν μεγάλες ορχήστρες ή δεξιοτεχνικό παίξιμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: