3euk1L4: Δυο Πράσινα Μάτια

Κυριακή 23 Ιουλίου 2017

Δυο Πράσινα Μάτια

(επιλέξτε 1080p και full screen)

Κάπου μέσα στο 1945, ο συνθέτης Μίμης Κατριβάνος και ο στιχουργός Κώστας Κιούσης πάνε στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ο Κιούσης σε κάποιο γκολ του Αρβανίτη πιθανόν (ο Παναθηναϊκός στέφθηκε πρωταθλητής στο πρώτο τοπικό πρωτάθλημα Αθήνας - Πειραιά το 1946) είχε την έμπνευση των στίχων της μετέπειτα μεγάλης επιτυχίας του Κατριβάνου “Δυο πράσινα μάτια”. Πρόκειται για ένα βαλσάκι που γράφτηκε για την Άννα Καλουτά και προτάθηκε στην Στέλλα Γκρέκα να το τραγουδήσει, αυτή όμως το απέρριψε θεωρώντας τον στίχο “σαχλό”· που ακούστηκαν μπλε βλεφαρίδες; Το πρωτοτραγούδησαν η Κάκια Μένδρη και οι αδελφές Καλουτά και αργότερα ο Τώνη Μαρούδας ντουέτο με την Καίτη Παρίτση, η Ελίζα Μαρέλι (θαυμάσια εκτέλεση), ο Γιάννης Πετρούλος, η Αρλέτα και ο Μίμης Ράπτης. Το 1954 ο άγγλος τραγουδιστής Ronnie Harris γνώρισε επιτυχία με τη διασκευή του τραγουδιού. Ο αγγλικός τίτλος του ήταν «The story of Tina» (1954) (ακούστε το από τον δεσμό, πολύ όμορφη εκτέλεση) και αναφερόταν στην Τίνα Νιάρχου, μετέπειτα σύζυγο του Αριστοτέλη Ωνάση.

Εἶχα μάτια δεῖ πολλά,
ἔνοχα καὶ ντροπαλά,
μάτια ποὺ δὲ μὲ ρωτήσανε,
ἄν τρελὰ μὲ κατακτήσανε.

Μ’ ἔκαψε ὅμως μιὰ φωτιά,
ἀπὸ πράσινη ματιὰ,
ποὺ τὸ ξέρω θὰ μὲ καίει
ὥς τὰ γηρατειά.

Δυὸ πράσινα μάτια μὲ μπλὲ βλεφαρίδες
μὲ ἔχουνε κάνει τρελό.
Καρδιά μου νὰ ξέρεις τὰ μάτια ποὺ εἶδες
πὼς δὲ θὰ σοῦ βγοῦν σὲ καλό.

Φοβάμαι ἀκόμα και νὰ τοὺς τὸ πῶ,
γιατ’ ἔχουν τὸ χρῶμα τὸ πρασινωπό.
Δυὸ πράσινα μάτια μὲ μπλὲ βλεφαρίδες
μὲ μάθανε πὼς ν’ ἀγαπῶ.

Μάτια πράσινα γλυκά,
μάτια μελαγχολικά,
ποὺ στὸ βλέμμα σας ζαλίζομαι
καὶ πονῶ καὶ βασανίζομαι.

Ο Μίμης Κατριβάνος γεννήθηκε το 1906 στην Αθήνα και πέθανε στο Ξυλόκαστρο στις 15 Αυγούστου του 1972, αφήνοντας στη μέση ένα δίσκο με δώδεκα τραγούδια για το κρασί για τον Ορέστη Μακρή. Μεσουράνησε την δεκαετία του ΄30, όλη η Αθήνα τραγουδούσε «Αν ξαναγύριζες στην αγκαλιά μου», «Γαμπίτσα… αφράτη και ροζέ», «Δεν σε πιστεύω», «Μαύρα είν’ τα μάτια π’ αγαπώ», «Τέτοια γυναίκα», «Τιριτόμπα», «Παράξενα μάτια», «Λουλού», «Ένα ποτήρι κρασί», «Τώρα βρέξε όσο θες», «Κάθε βράδυ πίνω», «Γύρισε Μαρίτσα», «Οι γυναίκες λένε ψέμματα», «Πουλιά και λουλούδια», «Γειτόνισσά μου», «Κόκκινο χειλάκι», «Ξέρεις γιατί με λένε μεθυσμένο», «Ντίνα», «Το τραγούδι της Χαβανέζας», «Θα πουλήσω τη γουρούνα», «Έ, ρε τι κάνει το κρασί» και «Όσοι δεν πίνουνε κρασί στην Κόλαση θα πάνε». Τραγούδια του ερμήνευσαν η Σοφία Βέμπο, η Καίτη Μπελίντα, οι αδελφές Καλουτά, η Κούλα Γκιουζέπε, η Ρένα Βλαχοπούλου, η Κούλα Νικολαϊδου, ο Πέτρος Επιτροπάκης, η Δανάη, η Πάολα, ο Κώστας Μανιατάκης και ο Κυριάκος Μαυρέας. Έγραψε πάνω από 20 οπερέτες («Τρία αλλόκοτα κορίτσια» σε λιμπρέτο Χρήστου Γιαννακόπουλου, «Ωραία του Πέραν», σε λιμπρέτο του Δημήτρη Γιαννουκάκη) και μουσική για πολλές επιθεωρήσεις.

Ο Άκης Σμυρναίος (Γαληνός Κιοσόγλου) γεννήθηκε στη Σπάρτη το 1918 και πέθανε στην Αθήνα το 1984. Σπούδασε μουσική στο Ορφανοτροφείο καθώς βρέθηκε στην Αθήνα με τις αδερφές του όταν έχασαν τους γονείς τους στην καταστροφή της Μικράς Ασίας, όταν ήταν πολύ μικρός. Υπήρξε μαέστρος και συνθέτης ενώ μαζί με τον Κ. Γιαννίδη δημιούργησαν την Ελαφρά Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
Θέλοντας να μελετήσω την ενορχήστρωση του ελαφρού τραγουδιού - παλιότερα είχα την ευκαρία να αντιγράψω παρτιτούρες του αείμνηστου Κ. Κλάββα - αντέγραψα και επιμελήθηκα τη διασκευή και ενορχήστρωση του Σμυρναίου στο τραγούδι του Κατριβάνου. Η αντιγραφή έγινε από την παρτιτούρα του Αρχείου της ΕΡΤ.

Μερικές παρατηρήσεις για την ενορχήστρωση του Σμυρναίου:

Τα όργανα του χρησιμοποιούνται είναι:

1 Φλάουτο
1 Όμποε
3 Κλαρινέτα σε Σιb
1 Τενόρο Σαξόφωνο
3 Τρομπέτες σε Σιb
1 Τρομπόνι
Φωνή (δεν προσδιορίζεται, χωρίς τους στίχους)
Πιάνο
2 1α Βιολιά
2 2α Βιόλα
(1;) Βιολοντσέλο
(1;) Κοντραμπάσο

Παρατηρείστε την έλλειψη βιόλας (δεν ήταν διαθέσιμος κάποιος εκτελεστής, ή από άποψη του συνθέτη;)
Το μέρος του πιάνου είναι απλούστατα γραμμένο, ήταν σύνηθες ο πιανίστας να αυτοσχεδιάζει πάνω σε έναν “οδηγό”.
Η παρτιτούρα φέρει ελάχιστα σημεία δυναμικής και δεν έχει μετρονομική αγωγή. Πρόσθεσα δυναμικές και λιγκατούρες όπου θεώρησα αναγκαίο. Κάθε δική μου προσθήκη περικλείετε σε αγκύλες. Στο μέρος του πιάνου πρόσθεσα και τα ακόρντα.