Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

Busoni I: Κανόνες Μελέτης για τον Πιανίστα

1. Κατά την μελέτη ενός τμήματος έργου χρησιμοποίησε τον πιο δύσκολο δακτυλισμό για εξάσκηση. Μόλις το μάθεις μ’ αυτόν τον τρόπο παίξε το με τον ευκολότερο.
2. Αν συναντήσεις μια ιδιαίτερη τεχνική δυσκολία σε ένα μέρος έργου, μελέτησε όλα τα παρόμοια μέρη έργων που μπορείς να θυμηθείς [με την ίδια τεχνική δυσκολία] για να συστηματοποιήσεις τον τρόπο παιξίματος σου.
3. Πάντα συνδύαζε την μελέτη σπίτι σου με εκείνη σε μια αίθουσα συναυλιών. Συχνά η δυσκολία δεν βρίσκεται στις νότες αλλά στα διάφορα επίπεδα δυναμικής.
4. Ποτέ μην παρασύρεσαι από το ταμπεραμέντο σου, σε αντίθετη περίπτωση ποτέ δεν θα καταφέρεις να παίξεις ένα έργο τεχνικά τέλεια.
5. Ποτέ μην επιμένεις να παίξεις τέλεια έργα που στο παρελθόν έχεις μελετήσει άσκημα ή χωρίς επιτυχία. Συνήθως αυτό δεν πετυχαίνει. Εάν όμως στο μεταξύ έχεις αλλάξει ολοκληρωτικά τον τρόπο παιξίματος σου, ξεκίνα τη μελέτη του έργου από την αρχή σαν να μην το ήξερες καθόλου.
6. Μελέτα οποιοδήποτε έργο σαν να ήταν το πιο δύσκολο στον κόσμο. Προσπάθησε να προσεγγίσεις σπουδές για αρχάριους από την σκοπιά ενός βιρτουόζου. Θα εκπλαγείς όταν δεις πόσο δύσκολο είναι να παίξεις Czerny, Cramer, ή ακόμη και Clementi.
7. O Bach είναι το θεμέλιο της πιανιστικής τεχνικής, ο Liszt το αποκορύφωμα. Η μελέτη και των δυο τους κάνει το παίξιμο του Beethoven εφικτό.
8. Προσέγγισε το παίξιμο του πιάνου με την ιδέα ότι κάθε τι είναι δυνατόν, ακόμη και αν σου φαίνεται αδύνατον, ή ακόμη κι αν είναι πραγματικά αδύνατον για σένα.
9. Φρόντιζε την κατάσταση της τεχνικής σου, έτσι θα μπορέσεις να αφιερώσεις όλη σου την ενέργεια κατά την μελέτη ενός καινούριου έργου στην διανοητική και μουσική του πλευρά και τα τεχνικά προβλήματα δεν θα σου γίνουν εμπόδιο.
10. Ποτέ μην παίζεις απρόσεχτα, ακόμη κι αν κανείς δεν σε ακούει.
11. Ποτέ μην προσπερνάς ένα λάθος κατά την διάρκεια της μελέτης χωρίς να επαναλάβεις σωστά το εν λόγω σημείο. Αν δεν μπορείς να το κάνεις επειδή παίζεις μπροστά σε άλλους κάνε το αργότερα όταν θα είσαι μόνος σου.
12. Φρόντισε να μελετάς καθημερινά.
Ferruccio Dante Michelangelo Benvenuto BUSONI
από το Übungen und Studien für Klavier, Breitkopf & Härtel (1968)

Οι κανόνες αυτοί αφορούν στη μελέτη κάθε οργάνου, ακόμη και στο συνθέτη ή αναλυτή.
Το [2] για τη σύνθεση θα το τροποποιούσα ως εξής: Αν έχεις μια μουσική ιδέα και δεν ξέρεις πως να την υλοποιήσεις τεχνικά ψάξε ανάλογα τμήματα έργων άλλων συνθετών και δες πως την υλοποίησαν αυτοί. Ποτέ να μην ξεκινάς όμως από την ιδέα ενός άλλου και να προσπαθείς να την κάνεις δικιά σου (εντούτοις υπάρχουν πολλά πετυχημένα παραδείγματα αυτής της μεθόδου, για παράδειγμα το κοντσέρτο για πιάνο του Grieg με πρότυπο αυτό του Schumann).
• Στο [4] θα συμπλήρωνα: στην περίπτωση που δεν έχεις ταμπεραμέντο καλύτερα ασχολήσου με κάτι άλλο.
• Το [5] θα μπορούσε να γενικευτεί για τη ζωή: Ποτέ μην επιμένεις να ζήσεις τέλεια μια κατάσταση που στο παρελθόν έχεις ζήσει άσκημα ή χωρίς επιτυχία. Αν στο μεταξύ έχεις αλλάξει, θα έχει αλλάξει και η κατάσταση άρα δεν πρόκειται να ζήσεις το ίδιο πράγμα.
• Στο [7] φαίνεται πως ο Busoni αξιολογούσε, τουλάχιστον τεχνικά, αυτούς τους τρεις μεγάλους συνθέτες.
• Για το [8]: αν μπορείς να το κάνεις στο πιάνο τότε μπορείς να το κάνεις και στη ζωή σου. Δυστυχώς η σχέση είναι μόνο αναγκαία, αλλά ήδη αυτό είναι πάρα πολύ.
• Το [9] ισχύει και για τον συνθέτη. Ο Brahms το πρωί με τον καφέ του έλυνε και κάνα θέμα αυστηρής αντίστιξης για ζέσταμα. Οι Glazunov και Tchaikovsky στο απόγειο της συνθετικής τους καριέρας στράφηκαν στη φούγκα για να εκλεπτύνουν και να κρατήσουν σε φόρμα την τεχνική τους.
• Κατά τη γνώμη μου ο κανόνας [12] είναι από τους πιο σημαντικούς. Ο Σκαλκώτας έλεγε: γράφε κάτι κάθε μέρα έστω κι αν την επόμενη το σκίσεις. Οι Stravinsky , Rachmaninov και Takemitsu, ανάμεσα σε πολλούς άλλους,  είχαν ωράριο δημόσιου υπαλλήλου όταν συνέθεταν. O Igor ακόμη κι όταν δεν είχε έμπνευση καθόταν στο γραφείο του έξυνε τα μολύβια του ή καθορόγραφε τα χθεσινά. O Sergei κλεινόταν στο δωμάτιο του αυστηρά συγκεκριμένες ώρες και κανείς από την οικογένεια του δεν τολμούσε να τον ενοχλήσει. O Toru 9 το πρωί με 2 συνέθετε, μετά έκανε μια βόλτα στο δάσος κοντά στο σπίτι του και το απόγευμα έπαιρνε το τρένο για το Tokyo όπου έβλεπε τους φίλους του. Η συμβουλή της Bachauer είναι η καλύτερη: θα λες, έχω να παίξω πιάνο και να κάνω αυτό, έχω να παίξω πιάνο και να κάνω εκείνο, έχω να παίξω πιάνο και να κάνω το άλλο, ... [Οι μαθητές συνήθως και πολλές φορές κι εμείς οι μεγαλύτεροι, χρησιμοποιούμε την οπισθοβατική μορφή και την άρνηση μιας των προκειμένων του αποφθέγματος: είχα να κάνω αυτό και δεν διάβασα, είχα...]. Η απόφαση αυτή είναι απόφαση ζωής και δεν είναι για όλους μας. Σ' ένα ντοκιμαντέρ η Gina γλυκά παραπονιόταν: πηγαίνοντας στο επόμενο ρεσιτάλ μου έβλεπα μέσα από το παράθυρο του τρένου περνώντας από ένα χωριό, αγαπημένες τις οικογένειες  να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα.

2 σχόλια:

george hatzimichelakis είπε...

Το κείμενό σου συνδυάστηκε άριστα με την επιστροφή μου στην χώρα της εργασίας. Ωστόσο, παραφράζοντας ένα από τα σημεία σου, προσπαθώ να διατηρήσω ένα είδος πνεύματος που ίσως είναι χρήσιμο τελικά:

"έχω να τεμπελιάσω και να κάνω ..."

Dimitri Sykias είπε...

Καλώς ήρθες.
Να παραφράσω κι εγώ τον Επίκουρο: την τεμπελιά θήρευε την μετά δόξης.