Κυριακή 11 Ιανουαρίου 2009

BEETHOVEN: Ένα μικρό Αριστούργημα


Σ’
αυτό το άρθρο μου θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σ’ ένα εν πολλοίς άγνωστο διαμαντάκι του Beethoven, "διαμαντάκι" όπως θα έλεγε κι ο κ. Λεωτσάκος, τις έξι Ecossaises, WoO 83 του Beethoven, έργο του 1823. (WoO συντομογραφία του Werk ohne Opuszahl / έργο χωρίς αριθμό καταλόγου).

Ας ξεκινήσουμε με τον τίτλο. Η Ecossaise (Σκωτζέζικος), παραλλαγή του χορού contredance, είναι ένας γρήγορος χορός σε 2/4, δημοφιλής στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αι. Χορευόταν σε μια διπλή γραμμή ζευγαριών, οι άντρες αντίκρυ στις γυναίκες. Η μόδα του συγκεκριμένου χορού ενέπνευσε τους Beethoven, Schubert και Chopin ανάμεσα σε άλλους να γράψουν ecossaises. Πιθανόν ο χορός, εκτός από την ονομασία του δεν έχει άλλη σχέση με τη Σκωτία.

Στην τονικότητα της Μιb μείζονος και χωρίς καμιά μετατροπία, κάθε μια από τις έξι Ecossaises αποτελείται από μια 16-μετρη περίοδο, αρθρωμένη από δυο 8-μετρες φράσεις. Η κάθε περίοδος είναι παράλληλη (εισαγωγική και απαντητική φράση είναι όμοιες), ανοικτή (τελειώνει στην V) και συμμετρική (8+8). Αξιοθαύμαστο είναι το πώς γράφεται μια, αν μη τι άλλο, τόσο "έξυπνη" μουσική με χρήση μόνο των βαθμίδων I –V. Μάθημα οικονομίας από τον μεγάλο αρχιτέκτονα.

Οι έξι Ecossaises διασυνδέονται με ένα επαναλαμβανόμενο 16-μετρο. Εδώ ο αρμονικός σκελετός είναι σχετικά πιο πλούσιος: I – V – IV – V – vi – V – I – V –I.

Την παρτιτούρα του έργου μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ. Την αντέγραψα λαμβάνοντας υπόψη διάφορες εκδόσεις: την Henle Verlag (Urtext), την Peters (κριτική έκδοση του Walter Newmann) και τρεις εκδόσεις από το διαδίκτυο. Γνωρίζω ότι υπάρχει και μια κριτική έκδοση του Bartok την οποία όμως δεν έχω στην κατοχή μου. Οι δακτυλισμοί είναι του Walter Newmann. Ο Beethoven δεν σημείωσε τίποτε άλλο εκτός από ένα αρχικό πιάνο (p).
Ακούστε τώρα το έργο σε μια εξαιρετική εκτέλεση του A. Brendel, σε ηχογράφηση της περιόδου 1961-1964.


Και μια πιο ελεύθερη εκδοχή από τον Reinecke:

Δεν υπάρχουν σχόλια: