Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Το Μεγάλο Σχέδιο

Γιατί υπάρχει κάτι αντί για το τίποτα;
Γιατί υπάρχουμε εμείς;
Ποια είναι η προέλευση των φυσικών νόμων;
Γιατί αυτό το σύνολο νόμων κι όχι κάποιο άλλο;
Υπάρχουν εξαιρέσεις στους νόμους της φύσης - μπορούν να συμβούν θαύματα;
Υπάρχει ένα μόνο σύνολο δυνατών νόμων;
Πως γίνεται να κατανοούμε τον Κόσμο μέσα στον οποίο υπάρχουμε;
Πως συμπεριφέρεται αυτό το Σύμπαν;
Ποια είναι η φύση της πραγματικότητας;
Από που προήλθαν όλα αυτά γύρω μας;
Χρειαζόταν το Σύμπαν κάποιο δημιουργό;
Είναι η Θεωρία-Μ η Τελική Απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις μας;

Αν κάποια από τα ερωτήματα που σας απασχολούν συμπεριλαμβάνονται στον ανωτέρω κατάλογο κι αν δεν σας έπεισε ο Douglas Adams ότι η απάντηση στο εσχατολογικό ερώτημα είναι 42, τότε στο τελευταίο βιβλίο των Hawking και Mlodinow The Grand Design / Το Μεγάλο Σχέδιο θα βρείτε νέες απαντήσεις σ΄αυτά τα έσχατα ερωτήματα της ζωής. “Νέες” ναι, αλλά -ευτυχώς - όχι “τελικές”.

Ως πιστός του Penrose (φανατικά πλατωνικός, επίσης ήπια πλωτινικός) πάντα βλέπω τον Hawking όπως οι Ορθόδοξοι τους Ρωμαιοκαθολικούς. Δεν έχω το μέγεθος ούτε και τις γνώσεις για να επιχειρήσω μια σοβαρή κριτική στη σκέψη του μεγαλύτερου και πλέον καταξιωμένου - βοηθούντως και του μάρκετινγκ - επιστήμονα και διανοητή της εποχής μας, εντούτοις το βιβλίο απευθύνεται σε μέσους αναγνώστες και αρλεκινικά γνώστες του αντικειμένου σαν και μένα, άρα κάποια γνώμη μπορεί και πρέπει να έχω.

Ο Χαίντεγκερ ξεκινά το Τι είναι Μεταφυσική (1953) με μια πανομοιότυπη ερώτηση με την πρώτη του καταλόγου μας: Γιατί να υπάρχουν τα όντα κι όχι το τίποτε; O Hawking διαβεβαιώνει ότι η φιλοσοφία έχει πεθάνει επειδή δεν κατάφερε να συμβαδίσει με τις εξελίξεις της επιστήμης, κάνει όμως κι ο ίδιος Μεταφυσική όταν βάζει την Θεωρία-Μ να κάνει προβλέψεις για την αρχή του Σύμπαντος, τα παράλληλα Σύμπαντα (πιο σωστά παράλληλους Κόσμους) και την “από πάνω προς κάτω” ιστορία του Σύμπαντος - πολλαπλές ιστορίες του Σύμπαντος από τις οποίες επιλέγει μία ο παρατηρητής κατά τη μέτρηση, σύμφωνα με την κατά Feynman θεώρηση της κβαντομηχανικής. Περισσότερο με φιλοσοφία μου μοιάζει αυτό παρά με μια πειραματική επιστήμη όπως είναι η Φυσική! Σίγουρα λειτουργεί μια χαρά η εξήγηση του Feynman στο φαινόμενο των δύο σχισμών, αλλά μέχρι που μπορούμε να τεντώσουμε αυτήν την ιδέα χωρίς να κάνουμε επιστημονική φαντασία; Μήπως τελικά το Μ στη θεωρία-Μ δεν σημαίνει mother, mystery ή master αλλά σημαίνει metaphysics?!

Κουτσομπολιό: Ο Hawking με τον Witten - πατέρα της Θεωρίας-Μ - δεν πρέπει να τα πηγαίνει καλά. Όλες οι απαντήσεις που δίνει το βιβλίο βασίζονται στη Μ, αλλά πουθενά ο Witten…

Άσχετο, αλλά το σκέφτηκα διαβάζοντας το βιβλίο: μετά τα 40 αρχίζει ο προσωπικός πόλεμος ενάντια στη βαρύτητα, κοντά στα 50 νιώθεις να τον χάνεις... Λατρεύω τις υπόλοιπες τρεις δυνάμεις που αδιαφορούν για την εξωτερική μου εμφάνιση.

Εξαιρετική βρίσκω την ιδέα του ρεαλισμού κατά το μοντέλο / model-dependent theory of reality και της ενεργού θεωρίας. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ερμηνεύει τις εισροές των αισθητηρίων οργάνων του κατασκευάζοντας ένα μοντέλο του Κόσμου. Όταν ένα τέτοιο μοντέλο εξηγεί με επιτυχία τα διάφορα γεγονότα, τείνουμε να αποδίδουμε σε αυτό, καθώς και στα στοιχεία και τι έννοιες που το συναποτελούν, την ιδιότητα του πραγματικού ή της απόλυτης αλήθειας. Μπορούν να υπάρχουν περισσότερα από ένα τέτοια μοντέλα κι αν προβλέπουν επακριβώς τα ίδια γεγονότα θεωρούνται και τα δύο αληθή και λειτουργικά και έχουμε την ελευθερία να μετέλθουμε οποιοδήποτε μοντέλο είναι πιο πρόσφορο. Μόλις πρωτοδιάβασα αυτή την ιδέα σκέφτηκα τη δυσκολία που συναντούν οι αρχάριοι σπουδαστές Αρμονίας με τις έννοιες της μετατροπίας, επαφής, περιστασιακής μετατροπίας, παρενθετικών συγχορδιών και τονικοποίησης. Ουσιαστικά πρόκειται για μοντέλα που περιγράφουν το ίδιο “μουσικό γεγονός” και είναι όλα “αληθή” και “λειτουργικά”.

Ο ρεαλισμός κατά το μοντέλο έλυσε και την απορία που είχα από μικρός αν το τραπέζι της κουζίνας εξακολουθεί να υπάρχει όταν κοιμάμαι το βράδυ στο υπνοδωμάτιο μου...

Ενεργός Θεωρία τώρα είναι ένα επινοημένο πλαίσιο που αποσκοπεί στη μοντελοποίηση ορισμένων παρατηρημένων φαινομένων χωρίς διεξοδική περιγραφή κάθε επιμέρους διαδικασίας. Ο Hawking φέρνει ως παράδειγμα την βαρυτική αλληλεπίδραση ενός ανθρώπου με τη Γη: αντί να λύσουμε επακριβώς τις εξισώσεις που διέπουν τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις κάθε ατόμου του ανθρώπινου σώματος με κάθε άτομο της Γης, απλά χρησιμοποιούμε το νόμο του Νεύτωνα. Επιτρέψτε μου εδώ μια μαντεψιά - τσάμπα είναι και δεν πρόκειται να βλάψει κανέναν - η Κβαντομηχανική είναι απλώς μια ενεργή θεωρία, αποτελεσματική όσο και η Νευτώνεια, αλλά είναι απλά ένα βήμα προς μια πληρέστερη και ακριβέστερη στην οποία ο Θεός θα υπάρχει και δεν θα παίζει ζάρια (τις πρώτες ενδείξεις για μια τέτοια θεωρία τοποθετώ γύρω στο 2100, καλά να είμαστε και θα με θυμηθείτε…)

Μ’ άρεσε αυτό: Τι υπήρχε πριν την Μεγάλη Έκρηξη; ό,τι υπάρχει βορειότερα του Βόρειου Πόλου! Όταν ξεκίνησαν όλα ο χρόνος ήταν μια επιπλέον χωρική διάσταση, μην με ρωτάτε περισσότερα δεν ήμουν εκεί, είχα μάθημα στο ωδείο.

Και φτάνουμε στο “εμπορικό” θέμα του βιβλίου την ανυπαρξία του Θεού, ή αν θέλετε, την μη χρησιμότητα της ιδέας της ύπαρξής του. Έχω βαρεθεί να διαβάζω την ιστορία με τον Ιησού του Ναυή στον πόλεμο που διεξήγε κατά τον Αμοριτών σε βιβλία που πραγματεύονται ανάλογα το θέμα του Θεού. Εντάξει, αν η Γη φρέναρε απότομα κάποιος που βρισκόταν στον Ισημερινό θα εκτοξευόταν με ταχύτητα 1770 χλμ/ώρα στο διάστημα, θα γίνονταν χολυγουντιανοί σεισμοί και η θερμοκρασία θα ανέβαινε τόσο ώστε ο Ειρηνικός θα έφτιαχνε μια υπέροχη ψαρόσουπα. Η Βίβλος ξετυλίγει ένα μύθο, δεν με ενδιαφέρει σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου - του θετικού αγνωστικισμού - ούτε να τον κρίνω, ούτε να τον πιστέψω, αλλά άλλο μύθος άλλο παραμύθι. Δεν διάβασα ποτέ στον Hawking ή στον Dawkins μια κριτική για τον Μάξιμο τον Ομολογητή ή τον Ψευδο-Διονύσιο. Εμμένουν στη εύκολη γελοιοποίηση της παπαδίστικης προπαγάνδας, αγνοώντας εσκεμμένα ή μη την υπέροχη - έστω κι ως διανοητική σύλληψη - Αποφατική Θεολογία.

Θεόν ουδείς εώρακε πώποτεν λέει ο Δαμασκηνός, πιθανώς να μην κατοικεί σ’ αυτόν τον Κόσμο αλλά σε έναν από τους υπόλοιπους 10500-1 που προβλέπει η θεωρία Μ!

Κι αν η ύπαρξη του Θεού είναι γκεντελιανά μη αποδείξιμη; - η ακόμη χειρότερα μη διαψεύσιμη;

Δεν μπορεί, 10500 κόσμοι υπάρχουν, σ’ έναν απ’ αυτούς ο Παπανδρέου όχι μόνο δεν θα μου κόψει το επίδομα κίνησης αλλά θα μου κάνει κι αύξηση…

Τελειώνω με την αγαπημένη μου προσευχή:
Θεέ μου, αν υπάρχεις
σώσε την ψυχή μου, αν έχω.

Το βιβλίο των Hawking-Mlodinow κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο σε μετάφραση Κώστα Σίμου.

Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2011

Μενουέτο



Για φλάουτο, κάσα, ταμ-ταμ, τσέμπαλο και προαιρετικά ταινία.

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011

What I might have done...

When I was eleven years old, I was a lost cause as a student. One evening, I heard my parents in the next room talking about me. My mother was crying and said to my father, “What are we going to do with our son? Any day now they will expel him and then what will become of him?” As I listened to her, I could feel her anguish as acutely as if it had been my own. I promised myself from that moment on I would work up to my potential. I kept my word and grew up to be the scholar you see before you now.


If I had not overheard my parents that day, I would have grown into a good but ordinary person, since it was in my nature to do so. But imagine what would have happened after I had left this world and arrived in the place called the “Heavenly Court,” where they would show me everything I could have achieved? The grief I would have felt! There is no greater hell than to see what we might have done, but failed to do.
Νetziv, Rav Naftali Zvi Yehuda Berlin (1816-1893)

Όχι, δεν ασπάστηκα το Ταλμούδ. Διαβάζω Kabbalah, μαζί με τα εγχειρίδια της Adobe, το gossip.gr, λίγο κοσμολογία για να ξέρω τι δεν ξέρουν κι οι σοφοί, Πρωταθλητή για τα νέα του Ολυμπιακού, λύνω καμιά εύκολη άσκηση από τον Κανέλλο και τον Τόγκα μπας και δεν ξεχάσω νωρίς τ’ όνομα μου και σπάνια πια κάνα βιβλίο μουσικής. Αν το δει κανείς από τη θετική του πλευρά όλα αυτά δείχνουν πολύπλευρα ενδιαφέροντα, αν το δει από την αρνητική, έλλειψη στόχου.
Πως να ξέρω όμως what I might have done αφού δεν το έχω have done, και πολύ περισσότερο πως να επωμισθώ το βάρος του failed to do αφού τελικά δεν το have done; Ας μου το δείξει από τώρα το Heavenly Court για να μη μου ζητάει μετά τα ρέστα!

Το εβραϊκό κείμενο διαβάζεται από (δεξιά προς τ’ αριστερά): mem mem nun και σημαίνει άκου τη ψυχή σου. 

Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Ερωτήσεις Μορφολογίας Μουσικής

Βασικός στόχος αυτών των ερωτήσεων είναι να καθοδηγήσουν το σπουδαστή του υποχρεωτικού μαθήματος της Μορφολογίας στη μελέτη του. Ανάλογα του επιπέδου του ο κάθε σπουδαστής θα διερευνήσει τα θέματα που θίγονται, με απώτερο στόχο τον σπουδαστή της Σύνθεσης που θα πρέπει να αναζητήσει πέραν της θεωρητικής και μια πρακτική - λειτουργική γνώση - εμπειρία.

Επειδή δεν υπάρχει μια καθιερωμένη, κοινά αποδεκτή ελληνική μουσική ορολογία, στους περισσότερους όρους που χρησιμοποιώ δίνω και τον αντίστοιχο αγγλικό για περισσότερη σαφήνεια.

Μερικές από τις ερωτήσεις είναι μια μικρή εργασία για το σπίτι. Ο σπουδαστής θα πρέπει να ανατρέξει στη μουσική φιλολογία για να βρει ένα παράδειγμα και να το αναλύσει, ή να κατασκευάσει / συνθέσει μόνος του ένα παράδειγμα.

Για τη σύνταξη αυτού του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκαν αρκετά εγχειρίδια Μορφολογίας και Ανάλυσης και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν πολλές από τις ερωτήσεις μελετώντας απλά ένα και μόνο εγχειρίδιο. Να σημειώσουμε επίσης ότι για μια σε βάθος μελέτη της Μορφολογίας απαιτείται πολύ καλή γνώση Αρμονίας (Γ’ Υποχρεωτικό Αρμονίας οπωσδήποτε) και μια επαρκής γνώση στοιχειώδους Τροπικής και Τονικής Αντίστιξης.

Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι η μελέτη της Μορφολογίας πρέπει να γίνεται παράλληλα με τη μελέτη της Ιστορίας της Μουσικής και ακόμη καλύτερα και με τη μελέτη της Ιστορίας της Τέχνης. Κάθε μουσική μορφή θα πρέπει να τοποθετείται χρονολογικά στην ιστορική περίοδο που τη γέννησε και τη καλλιέργησε, καθώς επίσης και σε ένα γενικότερο οικονομικοπολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο.

Γι' αυτόν που θα ήθελε μια σε βάθος μελέτη του θέματος και πλήρη κάλυψη όλων των ερωτήσεων, θα πρότεινα τα παρακάτω εγχειρίδια:
Schoenberg Arnold, Fundamentals of Musical Composition, Faber & Faber
Spring Glenn & Hutcheson Jere, Musical Form & Analysis, McGraw Hill
Berry Wallace, Form in Music, Prentice-Hall


Τις ερωτήσεις μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ. Όταν ο χρόνος παρασύρει αυτή την καταχώρηση στο βάθος, όλες τις σημειώσεις μπορείτε να κατεβάσετε από το 3euk1L4-edu και 3euk1L4 music library.

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

S-Sonatas: No.1 in C



Οι σονάτες του Scarlatti κάνουν την ίδια δουλειά με το Vicodin. Θέλησα να επεκτείνω τη λυτρωτική δράση τους πέρα από την ακρόαση και εκτέλεση και στη σύνθεση, όχι ποιοτικά και ποσοτικά εφάμιλλων, αλλά τουλάχιστον στο πνεύμα και τη διάθεση. Δεν έχω την πρόθεση δηλαδή να γράψω την 555 + n, n = 1,2,3,... σονάτα Scarlatti, ούτε να γράψω ασκήσεις à la manière de ..., αλλά να περάσω για λίγο καλά.

Με το γενικό τίτλο S-Sonatas έχω γράψει τρεις μέχρι στιγμής και εδώ παρουσιάζω την No.1 σε Ντο του 2009.

Και μια παρατήρηση για τις (αυθεντικές) σονάτες του Scarlatti, με την οποία νομίζω ότι θα συμφωνούσε και ο δρ. House: πέρα από την αισθητική απόλαυση που προσφέρουν σε ακροατή και εκτελεστή, δίνουν και χαρά στα δάκτυλα, κάτι που δύσκολα πετυχαίνουν τα έργα για πιάνο των Mozart και Beethoven, o Haydn ίσως να το πλησιάζει καλύτερα.

Μπορείτε να κατεβάσετε την παρτιτούρα σε PDF από εδώ.

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

Αντικείμενα ΙΙ: Το Βάλς του Τοίχου



και μια εκδοχή του video από τον φίλο silezukuk

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

TURECK - An Introduction to the Performance of Bach

An Introduction to the Performance of Bach. 
A progressive anthology of keyboard music edited, with introductory essays, by Rosalyn Tureck.
Oxford University Press 1960

Η Rosalyn Tureck (1914-2003) υπήρξε μια σημαντικότατη ερμηνεύτρια της μουσικής του Bach σε πληκτροφόρα εποχής (στα βήματα της Wanda Landowska), στο πιάνο (προσωπική και καινοτόμος προσέγγιση, μακριά από την παράδοση Busoni) και ενίοτε στο Minimoog (ένας από τους δασκάλους της στο Julliard ήταν ο Leon Theremin). O Gould εξομολογείται ότι νέος εμπνεύστηκε από το παίξιμο της, η πρακτική του non legato παιξίματος του οφείλεται εν πολλοίς σ' αυτήν. Όντας ανοικτή σε κάθε διανοητική πρόκληση, μελέτησε φιλοσοφία, επιστήμες, ιστορία, θρησκειολογία και οδηγήθηκε σε μια ολιστική προσέγγιση της μουσικής του Bach. Δεν είχε κανένα ταμπού στην επιλογή οργάνου για την εκτέλεση των έργων για πληκτροφόρο του Δασκάλου – η πρωτίστως μη ηχοχρωματική αλλά φθογγοσχετική φύση των έργων του βοήθησαν σ' αυτό.

Το An Introduction to the Performance of Bach είναι μια προϊούσης δυσκολίας ανθολογία μουσικής για πληκτροφόρο όργανο του Bach, με επεξεργασία και εισαγωγικά δοκίμια από την Rosalyn Tureck. Πρόκειται για ένα χρησιμότατο εγχειρίδιο, ένας μεγάλος δάσκαλος στο σπίτι, με θεωρητική και πρακτική προσέγγιση στο θέμα και πολλά παραδείγματα. Το βιβλίο συνοδεύεται κι από ένα LP, An Introduction to Bach for EMI (ALP 1747), όπου η Tureck ερμηνεύει τα έργα της ανθολογίας. Πριν από χρόνια κυκλοφόρησε και σε CD.

Ακολουθούν τα περιεχόμενα της Ανθολογίας (δοκίμια και επεξεργασμένα έργα):
An Introduction to the Performance of Bach
Fingering
Phrasing
Dynamics
Touch
The Function and Use of the Pedals
Ornamentation
Harpsichord, Clavichord, and Piano
Bach's Attitude to Music and Instruments - and Ours
Practical uses of the Sustaining Pedal
How to think contrapuntally
How to learn to play contrapuntal structures
How to play a fugue
Manuscripts and Editions
Repeated Sections

Applicatio in C major, BWV 994
Chorale "Joy and Piece", BWV 512
Musette in D major, BWV Anh. 126
Minuet in G major, BWV Anh. 116
Minuet in G minor, BWV Anh. 115
March in E flat, BWV Anh. 122
Polonaise in F major, BWV Anh. 117a
Invention in C major, BWV 772
Contrapuntal Study (by Tureck)
Fantasia in G minor, BWV 917
Prelude and Fugue in A minor, BWV 895
Suite in F minor, BWV 823
Suite in A Major, BWV 824
Aria and Ten Variations in the Italian Style, BWV 989

Από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε την Ανθολογία σε PDF. Επιμελήθηκα όσο ήταν δυνατόν το αρχείο – καθαρισμός, ίσιωμα σελίδων, προσθήκη σελιδοδεικτών). Απ' όσο ξέρω η Ανθολογία είναι out of print, πωλείται μόνο σε παλαιοπωλεία (αρκετά ακριβά) κι ελπίζω να μην παραβιάζω τα πνευματικά δικαιώματα της (κυριολεκτικά, εκεί που είναι υλικά δεν μπορεί να έχει...).
Διαισθάνομαι ότι το μεγαλείο της ψυχής της και η γενναιοδωρία της ενόσω ζούσε διατηρούνται και στην παρούσα συνειδησιακή της κατάσταση και εγκρίνουν την πράξη μου.

Στο 3euk1L4-edu, τμήμα 10. Εγχειρίδια Μουσικής μπορείτε να βρείτε κι άλλα ενδιαφέροντα εγχειρίδια σε PDF.   

Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011