Το κομμάτι του Cage 4' 33'', όχι το πρώτο χρονολογικά αλλά σίγουρα το πιο σημαντικό κομμάτι «σιωπής», φαντάζομαι είναι γνωστό ακόμη και σε υπουργούς πολιτισμού (τέλος πάντων έχει μεγάλη απιθανότητα να μην είναι, που θα έλεγε κι ο συγχωρεμένος ο Lem). Έχετε όμως αναρωτηθεί για τον τίτλο του, 4 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα, δηλώνει κάτι ή είναι μια τυχαία διάρκεια;Ας μετατρέψουμε την αναγραφόμενη στον τίτλο διάρκεια σε δευτερόλεπτα:
4 min 33 sec = [(4 x 60) + 33] sec = 273 sec
Διάρκεια 273 δευτερολέπτων δεν μας λέει τίποτε, αν αλλάξουμε την μονάδα όμως και αντί για sec βάλουμε K (Kelvin), το πράγμα αρχίζει να αποκτά κάποιο νόημα. Θυμόμαστε ότι – 273° C = 0 K (για την ακρίβεια – 273.15° C = 0 K), είναι η θερμοκρασία του απολύτου μηδενός, όταν όλα είναι ακίνητα και κρύα, πιο κρύα δεν γίνεται…
Απ’ όσο γνωρίζω αυτή η ερμηνεία του τίτλου του κομματιού δεν είναι κάπου καταγεγραμμένη, μου φαίνεται απίθανο πάντως ο Cage να μην εννοούσε αυτό.
4 σχόλια:
Με πείθεις ότι ο Cage είχε αυτό στο νου του: Το απόλυτο 0. Και με σεμνότητα ιεροκρυφίως μετατρέπει το 273 σε 4'33", ενώ θα μπορούσε να βάλει τίτλο 273,15" και να γράψει και ένα κατεβατό program notes οικολογικοφιλοσοφικού χαρακτήρα μαζί με μία συνταγή για μουσακά και μία μέθοδο για σωτηρία της ψυχής.
Όσο για την κακή μας μοίρα .... αυτή δεν ξέρω αν αλλάζει.
Μπράβο στο κοριτσάκι - πάντα χαίρομαι όταν βλέπω τη χαρά ζωγραφισμένη σε ένα πρόσωπο, που όπως το ίδιο πιστεύει ειλικρινά έχει πασχίσει και έχει φτάσει εκεί που ποτέ δεν φανταζόταν πριν κάποια λίγα χρόνια....
Αυτή η χαρά είναι όμως τελείως διαφορετική από την γκριμάτσα ικανοποίησης στα πρόσωπα αυτών που οφλισκάνοντας χοντροκοπιά, επαίρονται πως επέτυχαν, ή εν πάση περιπτώσει προσέγγισαν κατά πολύ τον ύψιστο πολιτιστικό (της πατρίδος μας και καλά) στόχο.
Και ναι μεν η Ρωσία πήρε το βραβείο, αλλά γι αυτήν είναι μια ευκαιριούλα του χρόνου να διοργανώσει μια περιθωριακή φαντασμαγορία προς κατανάλωση των πανευρωπαίων που στολίζονται με στρασάκια. Για την Ιστορία του Πολιτισμού έχει πραγματικό χρυσό προσφάτως κτηθέντα στα θησαυροφυλάκιά της, τον οποίο και φυλάσσει και ανανεώνει.
Εδώ όμως οι πολιτικοί ινστρούκτορες του πολιτισμού με αφορμή την κατάκτηση της 3ης θέσεως στη Γιουροβίζιον νομίζουν και διαδίδουν (έτσι συμφέρει) ότι από τη Ρωσία πολιτιστικά μας χωρίζει ..... η Ουκρανία. Δεν βλέπουν και δεν λένε ότι η πραγματική διαφορά -έστω στενά στα μουσικά πράγματα (Ωδεία, καλλιτέχνες, Ορχήστρες, Αίθουσες, πολιτιστικά γεγονότα) είναι -οριζοντίως και καθέτως- αυτή της αποστάσεως της Αγίας Πετρουπόλεως και της οδού Πετρουπόλεως.....
Αλλά να συνεχίσουμε με τον Cage. Το να γράψεις ένα έργο τόσο ρηξικέλευθο δύο τινά θα πρέπει να συμβαίνουν. Ή είσαι θυμόσοφος ή είσαι φιλόσοφος. Αν είσαι θυμόσοφος δεν κυττάζεις μέτρα και σταθμά. Δεν εγγίζει διόλου το γνωστικό πεδίο παρά μόνο το αισθητικό. Για τον θυμόσοφο θα μπορούσαν όλοι οι μιγαδικοί αριθ΄μοί οι σχετιζόμενοι με προσδιορισμό της μετρούμενης ώρας να είναι πιθανές διάρκειες μίας σιωπής - αν και πιστεύω ο θυμόσοφος θα προτιμούσε τον όρο παύση, γιατί η παύση περικλείει το στοιχείο του εκβιασμού. Και μάλιστα, ούτε καν χρειάζεται η μετρούμενη ώρα. Θα μπορούσε μποέμικα να γράψει "ακριβώς λίγη ώρα παύση".
Ο φιλόσοφος πάλι, επειδή συνδυάζει πάντα και υποχρεωτικά για την φιλοσοφία το γνωστκό πεδίο, διόλου δεν θα ενεπλέκετο στην λογική ενός τέτοιου έργου, αν δεν είχε να πατήσει σε κάτι βέβαιο έστω και προσωρινά. Και στην ποροκειμένη περίπτωση αυτό είναι το απόλυτο μηδέν. Ο φιλόσοφος δεν διακινδυνεύει μιαν διατύπωση αν αυτή δεν είναι πολυεπίπεδων αναφορών - βλέπεις διάλεξε την αποφασιστική πλευρά της σοφιστικής. Ο θυμόσοφος που διάλεξε την αναποφάσιστη, αρέσκεται στις καθημερινές επιβεβαιώσεις ή και αυτοεπιβεβαιώσεις. Και ρέπει μάλιστα στις ουσίες, στις καταχρήσεις.
Ρηξικέλευθα έργα γράφτηκαν σε όλη την διάρκεια της δυτικής μουσικής και φαντάζομαι ότι σίγουρα θα έχεις παραδείγματα και από την ανατολική. Τα περισσότερα έργα που «μείνανε» ήταν στην εποχή τους επαναστατικά και η πρόσληψη τους από κοινό και μουσικούς, αν μη τι άλλο, δύσκολη.
Για τον Cage, από το φιλόσοφος ή θυμόσοφος, προτιμώ το φιλόσοφος και μάλιστα τον βρίσκω λίγο περισσότερο φιλόσοφο από συνθέτη, πράγμα που με «ενοχλεί» λιγάκι στα έργα του. Πιστεύω ότι η συνταγή φιλόσοφος – συνθέτης δένει άριστα στον Ξενάκη (ίσως γιατί προτιμώ τον ήλιο της Ιωνίας), όπως και η συνταγή θεολόγος – συνθέτης στον Messiaen (ίσως γιατί το πρόσωπο του Χριστού μου είναι πιο οικείο απ’ αυτό του Βούδα).
Μου αρέσει ιδιαίτερα η φράση σου «…διόλου δεν θα ενεπλέκετο στην λογική ενός τέ-τοιου έργου, αν δεν είχε να πατήσει σε κάτι βέβαιο έστω και προσωρινά. Και στην προκειμένη περίπτωση αυτό είναι το απόλυτο μηδέν». Η εγνωσμένη αβεβαιότητα είναι μια κάποια βεβαιότητα…
Δημοσίευση σχολίου