“Γεννήθηκα στη Σιλεσία... Παλιά Πολωνική περιοχή. Τρεις πολιτιστικές παραδόσεις συνυπήρχαν εκεί: η Πολωνική, η Τσέχικη και η Γερμανική... Γιατί αγαπώ την Τσέχικη μουσική; Από που προέρχεται η αγάπη και η γνώση μου για τη Γερμανική και την Αυστριακή μουσική; Γιατί μελετώ τον Bach, τον Mozart, τον Beethoven, τον Schubert, και τον Brahms; [...] Γιατί είμαι ερωτευμένος με τη μουσική του Szymanowski και του Chopin; Γιατί μεγάλωσα ακούγοντας τη μουσική τους; Επειδή από την αρχή των μουσικών σπουδών μου, τότε που δεν είχα ιδέα για μουσική – τίποτα! - αυτά τα ονόματα ήταν πλάι μου: Beethoven, Chopin, Szymanowski. . . Χρειάζεται να το σκεφτεί κανείς περισσότερο; Δεν νομίζω... Κανείς δεν επιλέγει το χρόνο και τόπο της γέννησης του.”
Henryk Mikołaj Górecki (Zakopane, Πολωνία, 18 Ιουλίου 1997)
♦
Στη φωτογραφία η πρώτη σελίδα του του Τρίο Εγχόρδων
Genesis I: Elementi per tre archi Op. 19 No.1, έργο του 1962.
Genesis I: Elementi per tre archi Op. 19 No.1, έργο του 1962.
3 σχόλια:
Δημήτρη μου Καλησπέρα,
Θα πιαστώ από την τελευταία πρόταση του Gorecki και θα πώ ότι εμείς δυστυχώς γεννηθήκαμε σε μια χώρα που η μουσική παιδεία βρίσκεται κολλημένη πίσω μόνο και μόνο από άγνοια και βαρεμάρα για τη γνώση του τι υπάρχει μπροστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν ακλόνητο συντηριτισμό, υποταγμένο στην "εύκολη λύση" δλδ στα ακούσματα που έχουμε ήδη (κατά τη δική μου γνώμη δεν είναι καθόλου εύκολη η λύση αυτή αλλά τέλος πάντων...) Και με τη "νέα τάξη πραγμάτων" στην Ελλάδα περιμένω ακόμα χειρότερα...
Γεια σου Μάνο
γεννηθήκαμε σε μια χώρα κληρονόμοι - έστω και λόγω εντοπιότητας – ενός πολιτισμού που έχει πλέρια τη δύναμη να εμπνεύσει, να οδηγήσει και να τέρψει πνευματικά εμάς τους νεοέλληνες. Ο Gorecki από μικρός είχε τον Μπαχ και τον Μπετόβεν στον περίγυρο του και αργότερα στις ακαδημίες που σπούδασε, ο Ξενάκης κρυμμένο τον Πλάτωνα στη τσέπη του παντελονιού του στις πολιτικές διαδηλώσεις. Κι οι δυο έφτασαν μακρυά... Η παιδεία μας είναι αυτή που είναι, η πολιτεία φέρει τεράστια ευθύνη, οι δάσκαλοι φέρουμε επίσης την ευθύνη που μας αναλογεί, η Πηγή όμως είναι Εκεί κι όποιος διψάει, πολύ πιο εύκολα από τον καιρό που ήμουν εγώ μαθητής, μπορεί να πάει και να πιει...
Δεν ζηλεύω σε τίποτα τον Gorecki, η Ακρόπολη απέχει μια ώρα από το σπίτι μου, αν δεν μπορώ να το εκμεταλλευτώ είναι δικό μου πρόβλημα.
Συμμεριζόμενος την απογοήτευση του Μάνου, αλλά συμφωνώντας τελικά με σένα, Δημήτρη, θα ήθελα να προσθέσω δυο λόγια, περισσότερο για να τα «ακούσω» ο ίδιος:
Είναι ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τι εννοούμε ως πολιτιστική πενία στη χώρα μας, επικεντρώνοντας στη μουσική. Αν παραμείνουμε στην κριτική ενός συστήματος απούσας κρατικής μέριμνας, πιστεύω, προσεγγίζουμε ελλιπώς το θέμα. Και εν πολλοίς, ακόμα και σε αυτό θα διαψευστούμε, αν αναλογιστούμε ότι από τον κρατικό προϋπολογισμό απορρέουν τα χρήματα με τα οποία λειτουργούν τα πάμπολλα δημοτικά ωδεία της χώρας, τα μουσικά γυμνάσια και τα πανεπιστήμια μουσικών σπουδών. Η αποτυχία μας, για να μην μακρηγορώ, βρίσκεται ακριβώς σε αυτό που λες Δημήτρη: είμαστε ένα βήμα από την Ακρόπολη, αλλά δεν πάμε να τη δούμε. Δυσκολευόμαστε να ορίσουμε το χώρο μας. Θα πω ένα παράδειγμα: με τόση ζώσα μικροτονική παράδοση, θεμελιωμένη προφορικά στο δημοτικό τραγούδι αλλά και θεωρητικά στην εκκλησιαστική μας μουσική, ελάχιστη συνθετική παραγωγή – τον εαυτό μου κυρίως μέμφομαι – σχετίζεται με αυτήν. Μας διακατέχει ένας φόβος να αποδείξουμε ότι παρακολουθούμε τις παγκόσμιες μουσικές εξελίξεις και χάνουμε αυτό που έχουμε δίπλα μας (βλέπεις δεν τολμώ να πω μέσα μας). Και διασκελίζοντας άλλη μια, θα πω ότι σε μία εποχή που το ίντερνετ δίνει το δικαίωμα σε ένα έργο μας να απευθυνθεί σε ένα κοινό ίσο τουλάχιστον με αυτό που έχουμε στις αίθουσες συναυλιών (το συμπεραίνω από τα στατιστικά του YouTube – 3.000 ακροάσεις από Γαλλία στα πειράματά μου με το HighC) θα πρέπει επιτέλους να συμβιβαστούμε με τις επιλογές μας (τι ελπίζει δηλαδή παραπάνω κάποιος που γράφει ποιήματα;) και να προχωρήσουμε δημιουργικά όσο πιο ακραία μπορούμε, αναζητώντας κομμάτια του εαυτού μας που ζουν στην δειλία. Εκείνο που επίσης πρέπει να ξεπεράσουμε, είναι μια ιδιότυπη σεμνοτυφία, που μας οδηγεί να αποκρύπτουμε το έργο μας από τους χώρους δραστηριοποίησής μας – τα ωδεία. Και δεν εννοώ το προσωπικό μας έργο, αλλά το σύγχρονο έργο γενικότερα. Εκεί φταίμε. Είναι σαν να υψώνουμε ζηλότυπα τείχη γύρω από τη δική μας Ακρόπολη ώστε να μην μπορούν να τη δουν άλλα μάτια, με πρόφαση μιαν όχι αποδεδειγμένη αδιαφορία των γύρω μας, αλλά με πραγματική αιτία τη μελαγχολική μας φύση. Ίσως θα πρέπει να απλοποιήσουμε την κρίση μας και να αναθεωρήσουμε ορισμένες από τις απόψεις μας σχετικά με τον αποκλεισμό μας: αποκλεισμένος είναι αυτός που δεν έχει το θάρρος της γνώμης του.
Αιωνία η μνήμη του Gorecki.
Δημοσίευση σχολίου