Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012

Λιαντίνης: Περί Ελληνοχριστιανισμού


Ανάμεσα στα θέματα που πρέπει να επανεξεταστούν την περίοδο της Κρίσης είναι και το θέμα του Ελληνοχριστιανισμού. Το κείμενο αυτό είναι μια καλή αρχή για όσους από μας έχουν μια έστω και μικρή αμφιβολία για το φυσικό, γόνιμο και αποτελεσματικό της ένωσης τους. Να μην ξεχνάμε ότι το θεωρητικό οπλοστάσιο του Χριστιανισμού εμπλουτίστηκε από τις ιδέες του νεοπλατωνικού Πλωτίνου, ένθερμου πολέμιου του Χριστιανισμού!

Ας με συγχωρήσει ο Θεός, δεν φταίω εγώ που μου έδωσε ελεύθερη βούληση. Θα μπορούσε να μας φτιάξει έτσι ώστε η θρησκευτική πίστη να ήταν built in στο λειτουργικό μας, όπως ο IE στα Windows.
*
«Αν διατάξει κανείς το πρόβλημα της σχέσης ελληνισμού και χριστιανισμού μετωπικά, και το κοιτάξει κατάματα, θα βρει να κρατήσει δύο κρατούμενα.

Το ένα είναι πως η σύνθεση αυτών των δύο κοσμοθεωριών σε ενότητα συνιστά το ακρότατο σημείο του αφύσικου μέσα σε ολόκληρη την ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος.

Το άλλο είναι πως η απόπειρα να συνταιριαστούν αυτές οι δύο αταίριαστες ροπές δυνάμεων συνιστά την κατεξοχήν ερμηνευτική τερατωδία του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Μεγαλύτερη πομφόλυγα και πιο γελοίο τσαλίμι από αυτό που ονομάστηκε ελληνοχριστιανικός πολιτισμός δε θα μπορούσε να σκαρφιστεί και να σκαρώσει ο άνθρωπος. Βλέπω έναν τουρκαλβανό, με προβιά και τουλουπάνι, να πηδοκοπά και να λυγίζει χορεύοντας βαλς στα Χειμερινά Ανάκτορα της Πετρούπολης την εποχή του Στολύπιν.

Γι’ αυτό και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός σήμερα που στηρίζεται στην ελληνοχριστιανική συντεταγμένη, με τα καπιταλιστικά, πυρηνικά, και τα οικολογικά του χάσματα, οδηγεί κατά κρημνού τον άνθρωπο, την ιστορία, και τον πλανήτη μας.

Χαλκεύουμε και τεχνουργούμε το νέο άνθρωπο εκατό τοις εκατό πλαστικό, και εκατό τοις εκατό αφύσικο. Γιατί αφύσικη και πλαστική ως το μυελό των οστών της είναι τούτη η περιλάλητη ελληνοχριστιανική σύνθεση.

Ενώστε το τραγί και την έλαφο, και θα ‘χετε τραγέλαφο. Ενώστε την κατσίκα και την έχιδνα και θά ‘χετε χίμαιρα. Ενώστε τα σκέλη του ίππου με την κεφαλή και τις πλάτες του Θαλή του Μιλήσιου, και θά ‘χετε Κένταυρο. Ενώστε τα μπροστινά του Ερμή με τα βυζάκια της Αφροδίτης, και θα προβάλει ντροπαλός ο Ερμαφρόδιτος.

Όμως πέρα από τη σφαίρα της φαντασίας κανείς δεν αντίκρυσε στην ενόργανη φύση αυτά τα τερατώδη συμπλέγματα. Ούτε και πρόκειται οι βιογεωλόγοι του μέλλοντος να τα αντικρύσουν στη συνέχεια της εξέλιξης του φανεροζωϊκού μεγααιώνα. Για τα ερχόμενα εξακόσια εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή.

Παράλογα και αφύσικα, και πανούργα και γελοία, ανυπόστατα και καρκινοπαθή, και εγκληματικά και απάνθρωπα έργα του ανθρώπου ψάχνοντας θα βρούμε πολλά. Η έμπνευση όμως που είχαν κάποιοι να επιχειρήσουν τη μίξη του ελληνισμού με το χριστιανισμό, και στη συνέχεια να την ονομάσουνε εύκρατη κράση, είναι μια πράξη που μένει σαν η αποθέωση του θράσους, της άγνοιας, της πανουργίας, και της σύγχυσης των φρενών.

Οι τελευταίοι εθνικοί που στο χριστιανισμό έβλεπαν τη χολέρα ήσαν άκρατοι άνθρωποι και φυσικοί. Παρόμοια οι πρώτοι χριστιανοί που στον ελληνισμό έβλεπαν την πανούκλα, ήσαν άκρατοι άνθρωποι και φυσικοί. Η διαστροφή εμφανίστηκε από τη στιγμή που οι ιμπεράτορες και οι καίσαρες της Ρώμης, έγιναν πατριάρχες και πάπες. Ο καισαροπαπισμός που λένε.

Ο πόλεμος των τελευταίων εθνικών με πόδια και με χέρια ενάντια στους πρώτους χριστιανούς, και ο πόλεμος των πρώτων χριστιανών με δόντια και με νύχια ενάντια στους τελευταίους εθνικούς ήταν πράξη τίμια και παστρική. Ο ίδιος ο Ιησούς, τό ̓πε, όχι απλώς ενωρίς, αλλά πρώτα: «αφήστε τα του καίσαρα στον καίσαρα, και τα του θεού στο θεό».

Γιατί εκεί χτυπήθηκε το φως με το σκοτάδι, η υγεία με τη νόσο, η φυσική αίσθηση με την αδέσποτη φαντασία, ο ποταμός Σκάμανδρος με το φλεγόμενο Ήφαιστο. Χτυπήθηκε η ντομπροσύνη του Διγενή με τη χωσιά του Χάρου.

Οι αντιπαραταγμένοι, δηλαδή, ήσαν ξενοματισμένοι αντίπαλοι, ήσαν πολέμιοι κηρυγμένοι και άσπονδοι, και στέκουνται εχθροί μισητοί και θανάσιμοι από καταβολής μέχρι συντελείας ανθρώπου.

Οι χριστιανοί του μεσαίωνα, και μάλιστα του βυζαντινού, ήσαν πολύ πιο έντιμοι από τους σύγχρονους ανεμοκυκλοπόδηδες, που με το ζήλο τους να συγχρωτίσουν ελληνισμό και χριστιανισμό ανακάτεψαν το λαγό με τη χελώνα.

Γιατί είπαν καθαρά και ξάστερα ότι οι έλληνες ήσαν μωροί. Τους κηρύξανε μια και καλή σε πνευματική πτώχευση ως την αυτοκτονία. Και διαρρήξανε μαζί τους τελειωτικά όλους τους ιστούς και όλους τους συνδέσμους.

ί πλανῶνται πρὸς Πλάτωνα; Τί Δημοσθένην στέργουσι τὸν ἀσθενῆ; Τί μὴ νοοῦσιν Ὅμηρον ὄνειρον ἀργόν;" Λέει ο Ρωμανός σε κάποιονε ύμνο του για τη μωρία, την αφασία, και την παραλυσία των ελλήνων.

Η τέτοια στάση απέναντι στο πρόβλημα είναι ψυχωμένη και ρητή. Γιατί λέει καθαρά όχι στο μάλιστα, και ναι στο δεν. Αρνιέται ως το τέλος τη φύση, και δέχεται ως το άπειρο την ψυχή. Και δεν προσπαθεί να φυτέψει γαρύφαλλα στη θάλασσα, και να βγάλει αστραπές από τα μαστάρια της προβατίνας.

Είναι έντιμη στάση, γιατί από το βάθρο της καθαιρεί τη λογική των ελλήνων, και στη θέση της υψώνει την πίστη.

Βέβαια, από άλλη άποψη, η στρατηγική αυτή είναι σκιτζίδικη. Επειδή αποτελεί ένα είδος μοναρχίας του πνεύματος. Κάπου μάλιστα από μακριά, βλέπω να θυμίζει εκείνον τον ρωμαίο αυτοκράτορα που αρρώστησε να πάθει μαρασμό. Γιατί ο άνθρωπος έβλεπε ότι δεν μπορούσε να γίνει όλη η ανθρωπότητα νά ̓χει μόνο ένα κεφάλι. Να σηκώσει, να το κόψει με μια σπαθιά, και να ησυχάσει.

Η στάση αυτή όμως όσο απαράδεχτη και νά ̓τανε, δεν ήταν μισερή. Ούτε ερμαφρόδιτη.

Δεν ήταν η άγονη στάση του «και έτσι και αλλιώς». Του εν μέρει χριστιανοί εν μέρει ελληνίζοντες, που λέει και ο Καβάφης.

Η σύγχρονη όμως τακτική των σχολείων μας που θέλει να ερμηνεύει τους έλληνες μέσα από το καλειδοσκόπιο των χριστιανών, είναι οικτρή απόπειρα ευνουχισμένων στο κρεβάτι. Και τρομάρα νεκροφάνειας στο φέρετρο.»

Δημήτρης Λιαντίνης - "Τα Ελληνικά"

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χωρίς ανάσα.!!! Και πόσο σημαντικά είναι όλα αυτά; Είναι;;;

Dimitri Sykias είπε...

Είναι μία άποψη ενός σοβαρού και παθιασμένου διανοητή. Αναζητά τις αντι-θέσεις της, ένα γόνιμο διάλογο που εδώ και πολλά χρόνια θα έπρεπε να είχαμε κάνει στην Ελλάδα, γι' αυτό και για πολλά άλλα ζητήματα. Και ακριβώς επειδή δεν έγινε αυτός ο διάλογος τώρα απλά υποκείμεθα σε εντολές άλλων.

Γιώργος Πρίμπας είπε...

Δημήτρη καλό μήνα.

έχοντας πριν κάποια χρόνια διαβάσει λίγο το Λιαντίνη και ιδίως τη Γκέμμα το μόνο σχόλιο που θα ήθελα να κάνω είναι πως με αρρωστημένα φανατισμένους όπως ο εν λόγω ή ο επίστκοπος Σεραφείμ (αν αληθεύουν τα γραφόμενα στα σχόλια του ανώνυμου) θα αδυνατούσα να ανταλλάξω κουβέντα.
Ανθρωποι τόσο φανατισμένοι και δογματικοί (που απαιτούν την πρσχώρησή σου στις θέσεις τους) δεν αντέχονται.

Dimitri Sykias είπε...

Γιώργο κι εγώ Λιαντίνη έχω διαβάσει αποσπασματικά. Πιστεύω όμως ότι άνθρωποι που διατυπώνουν απόψεις στη σύγχρονη Ελλάδα δεν μας περισσεύουν. Οι απόψεις γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τίθενται για να προβληματιστούμε και να διαμορφώσουμε την δική μας θέση απέναντί τους. Μιλώ για διαλεκτική κι όχι για μανιφέστα ή κηρύγματα.

γεράσιμος μπερεκέτης είπε...

"Τί πλανῶνται πρὸς Πλάτωνα; Τί Δημοσθένην στέργουσι τὸν ἀσθενῆ; Τί μὴ νοοῦσιν Ὅμηρον ὄνειρον ἀργόν;" Λέει ο Ρωμανός σε κάποιονε ύμνο του για τη μωρία, την αφασία, και την παραλυσία των ελλήνων.

Αλίμονο στον διανοητή που σε αυτούς τους στίχους θεωρεί ότι διαβάζει αντιδικία. Τον 5ο αιώνα ήδη όλα έχουν τελειώσει, (ο Ρωμανός έγραψε ποίηση από το 540 περίπου ως το 580, η Υπατία έζησε έναν αιώνα πριν και ο Ιουλιανός ενάμιση). Ο Ρωμανός ενδιαφέρεται για τον Πλάτωνα στον βαθμό που παρηχεί ωραία το "πλανώνται", για τον Δημοσθένην ως παρήχηση με τον "ασθενήν" και για τον Όμηρον με το "όνειρον".

Αλλά απορώ κυρίως για το εξής: η φιλοσοφία, η θρησκεία, οι τέχνες, είναι εκφάνσεις του ανθρώπινου πνεύματος, ανεξαρτήτως του σε ποιες εποχές εκδηλώνονται. Σε τι υστερεί λοιπόν ο Ρωμανός ως ποιητής από τον Όμηρο και τι έχασε η ελληνική ποίηση εν τω συνόλω της από τον Ρωμανό; Μπορεί να θεωρήσουμε δυνατή την ύπαρξη του Ελύτη χωρίς τον Ρωμανό;

Dimitri Sykias είπε...

Απ' την άλλη - έτσι για να γίνει κουβέντα δηλαδή, μιας κι η Ιστορία δεν γράφεται με το "αν" - τι θα είχε συμβεί αν οι Ρωμαίοι δεν σκότωναν το φυσικό σώμα του Αρχιμήδη κι ο Χριστιανισμός το πνεύμα του;

Κάτι παρόμοιο αναρωτιέται κι ο Carl Sagan σ' ένα επεισόδιο της σειράς Cosmos. Μήπως ο Ελύτης θα είχε καλύτερο υπόδειγμα προς μίμηση απ' αυτό του Ρωμανού αν η Ιστορία είχε κυλήσει αλλιώς, ή μήπως αν είχαμε φτάσει στον Απειροστικό Λογισμό τον 5o αι. μ.Χ, τον 10ο είχαμε αυτοκαταστραφεί;

Καλό είναι να μην πειράζει κανείς το παρελθόν...

γεράσιμος μπερεκέτης είπε...

Συμφωνώ ότι δεν πειράζουμε το παρελθόν (αλλά και δεν έχουμε την δυνατότητα ...προς το παρόν :)

Ωστόσο, όχι σε επιστημονική φυσική βάση, "επέμβαση στο παρελθόν" έχει εφαρμοστεί κατά καιρούς στη Γλώσσα (και όχι μόνο) με τις "καθάρσεις". Κάτι σαν ... ευγονική.

Για την ιστορική επιστήμη το "ΑΝ" είναι περίπου αυτό που αντιστοίχως διαχωρίζει την αστρονομία από την αστρολογία. Ουσιαστικά με το "αν" γίνεται μια ρητορικού (ή και σοφιστικού) τύπου μετάθεση από το ουσιώδες. Αντί δηλαδή να συζητάμε για την ποιητική φερ' ειπείν του Ρωμανού, να συζητάμε για το πόσο ωραία ή άσχημα θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχε υπάρξει αυτός και η εποχή του. Αυτή η τεχνική της μετάθεσης είναι ίσως χρήσιμη σε κάποιον που θέλει να κερδίσει μία λογομαχία. Όμως από την στιγμή που θα αποτελέσει βάση των στοχασμών του, παύει να λέγεται φιλόσοφος.