Πέμπτη 23 Ιουνίου 2011

Πιανιστικές Σημειώσεις

  1. Ακόμη κι ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης ασχολείται περιστασιακά με θέματα τεχνικής και αναθεωρεί τις απόψεις του. Υπ’ αυτή την έννοια ένας ανήσυχος καλλιτέχνης παραμένει μαθητής για όλη του τη ζωή. Όμοια, ένας ταλαντούχος μαθητής, ακόμη και με μικρή καλλιτεχνική εμπειρία, είναι ένας καλλιτέχνης και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν τέτοιος.
  2. Δεν θα πρέπει να δίνονται συμβουλές στο μαθητή που να περιέχουν το “ποτέ” και το “πάντα”. Υπάρχει χώρος για εξαιρέσεις ακόμη και στους πιο σοφούς κανόνες.
  3. Τα 5 βασικά σημεία της πιανιστικής τέχνης είναι: τεχνική, ρυθμός, μνήμη, ποιότητα ήχου και ρεπερτόριο.
  4. Η τεχνική είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να παίζεις νότες γρήγορα και ομοιόμορφα.
  5. Ο πιανίστας πρέπει να είναι ικανός να παίζει σε οποιοδήποτε πιάνο, πρέπει όμως να μελετά μόνον στο καλύτερο δυνατόν. (Grigory Kogan)
  6. Δεν υπάρχει ένας "όμορφος ήχος". Ο όμορφος ήχος είναι συνάρτηση της περιόδου, του ύφους, του συνθέτη και του συγκεκριμένου έργου. Άλλος είναι ο “όμορφος ήχος” για μια σονάτα Mozart κι άλλος για ένα πρελούδιο Rachmaninov. Εξαρτάται επίσης από τον ρυθμό το tempo, την άρθρωση και το φραζάρισμα.
  7. Ακόμη κι ένα μικρό παιδί μπορεί να παράγει έναν όμορφο ήχο στο πιάνο, μόνο όμως ένας καλά εκπαιδευμένος πιανίστας μπορεί να παράγει δυο όμορφους ήχους στη σειρά.
  8. Συμβουλή για το παίξιμο των συγχορδιών: "βάλε το χέρι σου στο πιάνο, σχημάτισε την συγχορδία και σπρώξει σαν να προσπαθείς να κλείσεις ένα συρτάρι" (Anna Esipova).
  9. Ο καρπός και ο αγκώνας είναι τα "αμορτισέρ" του χεριού.
  10. "Όσο μικρότερη είναι η επιφάνεια του ακροδάχτυλου που κρούει το πλήκτρο τόσο σκληρότερος ο ήχος και όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του ακροδάχτυλου τόσο πιο ηχηρός και τραγουδιστός είναι ο ήχος που παράγεται." (Josef Lhevinne)
  11. "Η ψυχή των πιανιστών εδρεύει στα ακροδάχτυλα τους". (Natan Perelman)

    6 σχόλια:

    Κ.Α. είπε...

    Εντονότατες διαμαρτυρίες: στο 3), τα 4 βασικά σημεία είναι τα εξής 5! Το 10) είναι ρατσιστικό, και αν αυτό δεν είναι αρκετό για να λογοκριθεί είναι και λάθος, καθώς δοκίμασα να το ελέγξω πειραματικά παίζοντας α)με ένα γυμνό δάχτυλο, β)φορώντας χοντρό γάντι, και γ)με το δάχτυλο του χοντρού μου γείτονα, και ο ήχος ήταν ακριβώς ο ίδιος και με τους τρεις τρόπους! Αν δε με πιστεύεις κάντο και εσύ (αντί για χοντρό γείτονα βέβαια θα πρέπει να βρεις λεπτή γειτόνισσα ;-))

    Dimitri Sykias είπε...

    Για το 3) Εννοείς 5 παραγοντικό;
    Για το 10) Η παραγωγή του ήχου είναι μυοσκελετικό και ταυτόχρονα ψυχοπνευματικό φαινόμενο.

    Ο Ελύτης, αν θυμάμαι καλά έλεγε: με μια λέξη δεν μπορείς να διακρίνεις τον καλό ποιητή, με δυο μπορείς!

    george hatzimichelakis είπε...

    Το ηχόχρωμα στο πιάνο ανήκει στη σφαίρα του μεταφυσικού παραλογισμού. Δεν υπάρχει λογική για το πώς οδηγείς έναν μηχανισμό μοχλών να ακολουθήσει μυϊκές εντάσεις καθοδηγούμενες συναισθηματικά. Η λογική λέει ότι είτε με την ψύχα των δαχτύλων, είτε με το νύχι, είτε με το … πόδι, οι μοχλοί θα ακολουθήσουν αυτό που τους επιβάλλει η τάση. Κι όμως…

    george hatzimichelakis είπε...

    Και βέβαια οι μοχλοί όντως ακολουθούν την τάση και μόνον. Με τη διαφορά ότι η στάθμες αυτής της τάσεις είναι ζήτημα συνολικό: συνολικό της ερμηνείας. Η ερμηνεία διαμορφώνει μια γκάμα από τάσεις που οδηγεί τους μοχλούς να έχουν …. συμπεριφορά.

    Κ.Α. είπε...

    "Το ηχόχρωμα στο πιάνο ανήκει στη σφαίρα του μεταφυσικού παραλογισμού" κ.Γ.Χ., πολύ ωραίο το σχόλιό σας... Έχετε την τάση να προτιμάτε τη μεταφυσική από τη λογική -εγώ έχω ακριβώς την αντίθετη, ο dsyk ως ελεύθερο πνεύμα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στις δύο- ή οποία σας οδήγησε σε μία πολύ ενδιαφέρουσα αναπλαισίωση του θέματος. Συνδυάζοντας το συμπέρασμά σας με την διευκρίνηση του dsyk στο 10) που επίσης πολύ μου άρεσε "η παραγωγή του ήχου είναι μυοσκελετικό και ταυτόχρονα ψυχοπνευματικό φαινόμενο" σκέφτομαι ότι εκεί έξω υπάρχει η τάση να δίνεται πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα στο μυοσκελετικό φαινόμενο παρό στο ψυχοπνευματικό. Επόμενη σκέψη είναι ότι αυτό είναι απλώς ένα σύμπτωμα της γενικότερης βαρύτητας που δίνει ο πολιτισμός μας στην παρούσα φάση στην τεχνική - τεχνολογία έναντι του πνεύματος (Δημήτρη βλέπε Γαλαξιακή Αυτοκρατορία του Ασίμοφ, πολύ καλό) με αποτέλεσμα τελικά να θριαμβεύουμε στο πρώτο αλλά να πάσχουμε επικίνδυνα στο δεύτερο, τάση που φοβάμαι ότι στο μέλλον θα μας οδηγήσει στο να υπαναχωρήσουμε και στο πρώτο. Προσωπικά θεωρώ την τεχνική απλώς ως τον τρόπο που θα με βοηθήσει να μεταφράσω όσο το δυνατόν καλύτερα τη σκέψη μου σε ήχο, υπό την έννοια ότι τα χέρια μου θα πρέπει να είναι σε θέση να ακολουθήσουν το μυαλό μου. Αλλά αυτό που είναι μέσα στο μυαλό μου, είναι που θα δώσει οποιοδήποτε νόημα στην ερμηνεία μου και κατά συνέπεια νόημα στο γιατί θα πρέπει να υπάρχουν ερμηνευτές (αν το ζητούμενο ήταν η σωστή ερμηνεία, θα τη φτιάχναμε και θα βάζαμε ένα κομπιούτερ να την παίζει). Όταν οι εκτελεστές είναι ακαλλιέργητοι αφενός, μηχανάκια αφετέρου, όσο και αν εντυπωσιάζουν αρχικά στο τέλος απλά προκαλούν πλήξη (και θλίψη).

    george hatzimichelakis είπε...

    Ας το δούμε λογικά: η μεταφυσική είναι ένα σύστημα λογοπαιχνίων που συγκλίνουν στην ερμηνεία της. Αντιστρόφως ανάλογα το ωραίο παίξιμο στο πιάνο προϋποθέτει ένα σύστημα ερμηνειών που εκλογικεύονται.