Η ματιά και η σκέψη του Γ. Πρίμπα διαπερνά τους αιώνες και αναζητά τις βαθειές ρίζες των σύγχρονων δεινών μας. Αξίζει να διαβάσετε αυτό το κείμενο του.
Υ.Γ Έχω αρκετές ενστάσεις για τον τρόπο που μετέρχεται το θέμα των θρησκειών και των ισμών γενικότερα, η επιρρεπής σε κλυδωνισμούς Πίστη μου όμως αρέσκεται στο να κλυδωνίζεται...
Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008
Οι Βαθειές Ρίζες της Δυστυχίας μας
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
4 σχόλια:
Σκόρπιες ενστάσεις.....
Οι μινωικές τοιχογραφίες μπορεί να απεικονίζουν επιτυχώς ένα ιδανικό ευζωίας, αποκρύπτοντας εξίσου επιτυχώς την προσωπική αγωνία.
Οι απόλυτες διατυπώσεις "οι τάδε ήταν ευτυχισμένοι" δεν μπορούν να στηριχτούν μόνο σε αρχαιολογικά ευρήματα, αρχιτεκτονικά ή εικαστικά.
Η παντελής έλλειψη κειμένων -πέραν κάποιων λογιστικών φύλλων της εποχής- μας αποκλείει από μιαν ουσιαστική πρόσβαση στον ψυχισμό αυτών των ανθρώπων.
Αλήθεια, ποιοι ινδιάνοι ήταν ευτυχισμένοι. Αυτοί που ήταν θύτες ή αυτοί που ήταν θύματα ανθρωποθυσιών;
Θα συμφωνήσω Μπερεκέτη. Διατύπωσα ανάλογο σχόλιο και στο ιστολόγιο του συγγραφέα του άρθρου. Με βρίσκει επίσης κάθετα αντίθετο η άποψη ότι η "θρησκεία" είναι ο κύριος υπαίτιος της σημερινής δεινής κατάσταση μας. Εκείνο που βρίσκω ενδιαφέρον (και ίσως ρομαντικό) στο άρθρο του Γ.Π είναι ότι πάει τόσο πίσω στο χρόνο για να βρεί τι πήγε στραβά. Έχουν διατυπωθεί ανάλογες απόψεις και από άλλους, π.χ ότι φταίει η "στροφή" του Σωκράτη και η απομάκρυνση τους από τους Προσωκρατικούς (Sagan), ότι φταίει η Αναγέννηση κλπ.
Υπάρχει και το Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΗΓΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑΣ, του Φρόυντ. Και πιο ..."προχώ" Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ του Έγκελς.
Και τα δύο από την σκοπιά τους υπονοούν ότι πήραμε λάθος δρόμο. Η φύση του ανθρώπου είναι, λέει, αγελική (όχι αγγελική). Δεν μπορεί ο άνθρωπος να αντέξει την ατομικότητα-ιδιωτικότητα που γεννιέται μέσα από τον πολιτισμό ή την κτητικότητα σε έμψυχα και πράγματα. Ο χαμένος παράδεισος βρίσκεται στον τρόπο ζωής των πρωτόγονων φυλών, με την συλλογική δράση (ελάχιστος καταμερισμός), κυρίως οπωροσυλλεκτών (προϋποθέτει ζεστά κλίματα), όπου η ατομικότητα βιώνεται σωματικά -όχι ψυχικά, ο ψυχισμός νοείται μόνον ως κατάσταση αναγνώρισης ολοτήτων, πχ αναγνώριση του ανθρώπινου είδους -δεν συνευρίσκονται με πιθήκους. Από την άλλη, τη "σοσιαλιστική" πλευρά, ο χαμένος παράδεισος βρίσκεται πάλι εκεί, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία και κατ' επέκταση έννοιες όπως "ο άντρας μου", "η γυναίκα μου", "τα παιδιά μου". Όλοι είναι όλων και όλοι της Φύσης. Δεν έχουν, λέει σχεδόν , θρησκεία. Μόνο πνεύματα να ενεργούν βλέπουν μέσα σε κάθε τι.
Και η μουσική τους; Έχω δει ντοκυμαντέρ για φυλές πρωτόγονες της Ωκεανίας. Η μουσική είναι ένα ταξίδι στο όνειρο. Όλοι χειρίζονται όργανα μουσικά, πνευστά και κρουστά, αλλά κυρίως μουρμουρίζουν σε παραίσθηση – ακόμα και στα πνευστά εισάγουν μουρμούρισμα, όχι ακριβώς αέρα με πίεση. Περπατούν κυκλικά (για να μη ….χάνονται), και αφαιρούνται από την «πραγματικότητα», όχι για να φύγουν-δεν έχουν τάσεις φυγής, αλλά για να δουν τον κόσμο του ονείρου …. όταν δεν κοιμούνται. Ίσως να αναζητούν μ’ αυτόν τον τρόπο συλλογικά χαρακτηριστικά που δεν προσφέρει η σωματική μας κατάσταση. Πχ την ελαφρότητα του αέρα, την ρευστότητα του νερού. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου μια βαθύτατη αναζήτηση θρησκευτική. Και η μουσική τους, οι ηχογόνες πηγές τους, δεν στηρίζονται στη μέτρηση –μιας και δεν έχουν χωράφια να χωρίσουν δεν ασχολούνται με μετρήσεις. Αλλά γενικότερα, αυτό που λέγεται pitch τους απασχολεί ως μαγική κατάσταση, όχι ως γνωστική. Όλα υποτάσσονται στο ρυθμό του βηματισμού τους, καθώς ταξιδεύουν στη χώρα της μετουσίωσης.
Μετά όμως ήρθε η εποχή του κρύου. Ο φόνος για τροφή. Το κυνήγι, το τόξο. Ο καταμερισμός εργασίας. Μετά η στροφή στις καλλιέργειες. Η γη, το χωράφι, το χωράφι μου, η γυναίκα μου, το παιδί μου, οι κληρονομιές, οι μετρήσεις –το τόξο γίνεται λύρα, οι διαχωρισμοί, το Εγώ και το Υπερεγώ, η ψυχική ασθένεια, που δεν θεραπεύτηκε ούτε με τους πολέμους, ούτε με την ανάθεση του χειρισμού του Εγώ σε ένα ΥπερυπερΕγώ που εκπροσωπούν οι προσωποποιημένες εξουσίες, που κι αυτές ανάγουν την αρχή τους σε ανώτερα όντα μέχρι που φτάνουν στην κορυφή της πυραμίδας. Οι θρησκείες, οι κοσμικές εξουσίες, σε πολλές περιπτώσεις ανάκλαση των θρησκευτικών, σε άλλες απόλυτα συνταυτισμένες, τα πολιτικά συστήματα, αλλά και η ψυχιατρική, ουσιαστικά προσπαθούν να απαλύνουν την οδύνη ενός αγελικού οπωροσυλλέκτη σε δύσκολους καιρούς.
Και στην εποχή της μέτρησης, οι αριθμοί αναλαμβάνουν να μας δείξουν φευγαλέες εικόνες του παραδείσου. Το πρόβλημα θα πρέπει να το επιλύσουμε μουσικά.
Την ευτυχία δε μπορεί παρά να τη βιώνουμε σε στιγμές (είτε μιλάμε για τον έρωτα είτε για την τέχνη είτε από την ενατένιση της φύσης είτε από οτιδήποτε μπορεί να μας προσφέρει ευτυχία). Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και οι παραδόσεις δείχνουν στοιχεία για τον πολιτισμό και την καθημερινότητα των λαών.
Ειδικά για τους ινδιάνους της βόρειας Αμερικής υπάρχει ένα εκπληκτικό βιβλίο (Η εξουσία των ίσκιων), αποσπάσματα του οποίου έχω περάσει (κατόπιν αδείας) στην παρακάτω εγγραφή:
http://g-pribas.pblogs.gr/2008/04/223299.html
Δημοσίευση σχολίου