Σχολική Φούγκα ΙΙΙ: Dubois | Φούγκα σε Ντο μείζονα

Το PDF με την Παρτιτούρα την Ανάλυση και τις Παρατηρήσεις μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ.

Μια φούγκα του συνθέτη, οργανίστα και Δασκάλου François-Clément Théodore Dubois (1837-1924). Τα εγχειρίδιά του Traité d'harmonie théorique et pratique (1921?) και Traité de contrepoint et de fugue υπήρξαν για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς για την ελληνική μουσική εκπαίδευση και αντιγράφτηκαν, δημιουργικά και μη, κατά κόρον. Ίσως θα έπρεπε, εκείνη την εποχή, να είχε γίνει επίσης γνωστό και το αγγλικό σύστημα Αρμονίας-Αντίστιξης-Φούγκας, των Ebenezer Prout, George Oldroyd, κ.α.

Σχόλια - Παρατηρήσεις
• Το Θέμα (S) της φούγκας:

- Το “απαγορευμένο” διάστημα 7μ στο 1ο μέτρο (B2-A3) πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μετατόπιση κατά οκτάβα (octave displacement).

• Το Θέμα (S) της φούγκας με την Απάντησή του (A):

- O Dubois απαντά πραγματικά στην κεφαλή του θέματος, παρόλο του η 1η μελωδική βαθμίδα οδηγείται μέσω της 7ης στην 5η (3ος χρόνος). Θεωρεί ότι η 7η και η 5η μελωδική βαθμίδα είναι μέρος μιας διαδοχής (C-B-A-G-F-E) και ως εκ τούτου λαμβάνονται στην Τονική (Τ).
- To Θέμα (S) τελειώνει στην 7η μελωδική βαθμίδα, άρα μετατρέπει στην δεσπόζουσα (D). Η μεταλλαγή γίνεται στο 2ο μισό του 3ου χρόνου του 3ου μέτρου.

• Η στοιχειώδης εναρμόνιση του Θέματος (S) με βάση το Αντίθεμα (CS) του Dubois:


• Το Θέμα (S) με το Αντίθεμα (CS) του:


• Το Θέμα (S) στον σχετικό ελάσσονα τρόπο:

- Παρατηρείστε ότι το θέμα στο μείζονα τρόπο τελειώνει στην 7η μελωδική βαθμίδα (προσαγωγέας), κατά την μεταφορά του στον ελάσσονα τελειώνει στην 7η αναλλοίωτη μελωδική βαθμίδα (του φυσικού ελάσσονα / υποτονική).

• Όλα τα stretti της φούγκας γίνονται με το θέμα και την απάντηση της κύριας τονικότητας.

Σχολική Φούγκα ΙΙ: Koechlin | Φούγκα σε Ρε μείζονα

Ο Charles Louis Eugène Koechlin (1867-1950) ήταν Γάλλος συνθέτης, καθηγητής μουσικής και συγγραφέας μουσικών εγχειριδίων. Αριστερός στις απόψεις, αγαπούσε την μεσαιωνική μουσική, τους κινηματογραφικούς σταρ (είχε ερωτευθεί παράφορα την Lilian Harvey), ήταν ερασιτέχνης φωτογράφος και αστρονόμος.

Φούγκα σπούδασε με τον Gedalge και αργότερα δίδαξε στο Ωδείο του Παρισίου ως βοηθός του Fauré. Ποτέ δεν έγινε τακτικός καθηγητής στο Ωδείο. Ιδιαίτερα παραγωγικός ως συνθέτης, με δικό του ύφος, κοντά στον Ραβέλ, ενδιαφέρθηκε και για την ατονική μουσική και ειδικότερα τις νεοτεριστικές για την εποχή τεχνικές του Schoenberg. Ανάμεσα σε άλλα, έγραψε και ένα ιδιαίτερα σημαντικό τετράτομο εγχειρίδιο ενορχήστρωσης.

Ο Δημήτρης Μυράτ έχει ηχογραφήσει την Επτά Αστέρων Συμφωνία του (Charles Koechlin - Monte-Carlo Philharmonic Orchestra* / Alexandre Myrat ‎– The Seven Stars Symphony / Ballade, Angel Records ‎– DS-37940).

*

Η φούγκα που ακολουθεί προέρχεται από το “Traitè de la Fugue” του Gedalge. Στο PDF (μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ) και στο video έχω σημειώσει την μορφολογική ανάλυση. Συμβουλευτείτε το παρακάτω υπόμνημα για τα σύμβολα της ανάλυσης.